Cholesterolowi HDL poświęca się znacznie mniej uwagi niż frakcji LDL. Tymczasem i on jest niezwykle ważny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Dowiedz się, jaką spełnią rolę i kiedy należy martwić się jego nieodpowiednim poziomem.
Mianem cholesterolu określa się steroid alkoholowy, który powstaje w różnych tkankach. Jego obecność w organizmie jest koniecznością, dlatego nie można dążyć do całkowitej jego redukcji. Wśród najważniejszych jego funkcji wymienia się m.in.:
- wsparcie aktywności enzymów i receptorów biorących udział w wielu szlakach metabolicznych,
- pomoc w trawieniu tłuszczów,
- wsparcie syntezy witaminy D3 i niektórych hormonów steroidowych.
Cholesterol HDL – co to?
Cholesterol – jako substancja tłuszczowa – nie rozpuszcza się we krwi ani płynach obwodowych. Między innymi z tego powodu jej transport musi odbywać się w specjalnych cząsteczkach zwanych lipoproteinami.
Cholesterol HDL określany jest mianem lipoprotein o dużej gęstości (z ang. high density lipoprotein). Odpowiada za transport cholesterolu z komórek do wątroby, więc jego rola sprowadza się do „oczyszczania” tkanek z nadmiaru substancji tłuszczowej. I właśnie z tego powodu uważa się go za „dobrą” frakcję cholesterolu.
Optymalne stężenie cholesterolu HDL – ile wynosi?
Aby cholesterol HDL spełniał swoje zadanie, w organizmie musi znajdować się jego odpowiednia ilość. W celu oznaczenia stężenia poziomu tej substancji zaleca się wykonać lipidogram (tzw. profil lipidowy). Jest to szybkie i bezinwazyjne badanie laboratoryjne, które polega na oznaczeniu poziomu frakcji HDL z pobranej próbki krwi.
Zgodnie z rekomendacjami, poziom cholesterolu HDL powinien być równy lub większy od:
- 50 mg/dl – w przypadku kobiet,
- 40 mg/dl – w przypadku mężczyzn.
Należy zatem dążyć do tego, aby stężenie tej frakcji była jak najwyższa – w przeciwieństwie do cholesterolu LDL, który powinien być jak najniższy.
Czy wysoki poziom cholesterolu HDL zmniejsza ryzyko miażdżycy?
Zbyt wysokie stężenie cholesterolu LDL sprzyja rozwojowi miażdżycy. Ma to związek z jego odkładaniem się w tętnicach i powstawaniem blaszek miażdżycowych. Między innymi z tego powodu należy dążyć do obniżania poziomu tej frakcji.
Zupełnie inaczej jest w przypadku cholesterolu HDL – badania kliniczne i epidemiologiczne potwierdzają występowanie odwrotnej zależności między stężeniem frakcji HDL a ryzykiem rozwoju miażdżycy. Im wyższy jest poziom lipoprotein o wysokiej gęstości, tym mniejsze prawdopodobieństwo powstania zmian miażdżycowych.
Protekcyjna rola frakcji HDL wynika z jego roli w transporcie cholesterolu (przenoszenie cholesterolu zgromadzonego w tkankach obwodowych do wątroby), a także z właściwości antyoksydacyjnych i przeciwzapalnych.
Jak podwyższyć poziom cholesterolu HDL?
Zbyt niski poziom cholesterolu HDL nie jest wskazany, ponieważ – przy jednoczesnym wysokim stężeniu frakcji LDL – większe jest ryzyko rozwoju wielu poważnych schorzeń. Zalicza się do nich m.in. cukrzycę, zespół metaboliczny, nadciśnienie tętnicze, chorobę wieńcową.
Jeśli lipidogram wskazuje na wysoki poziom cholesterolu LDL i jednocześnie niski poziom cholesterolu HDL, należy zacząć działać. Podstawą jest zmiana dotychczasowych nawyków żywieniowych poprzez wykluczenie niektórych produktów spożywczych i zastąpienie ich innymi.
Jeśli chcesz podnieść stężenie cholesterolu HDL, warto włączyć do diety:
- ryby morskie,
- oliwę z oliwek, olej kokosowy,
- owoce jagodowe, kapusta, bakłażan,
- awokado,
- rośliny strączkowe,
- orzechy i nasiona sezamu, dyni.
Są to produkty spożywcze, które stanowią źródło kwasów tłuszczowych omega-3, przeciwutleniaczy oraz rozpuszczalnego błonnika.
Dążąc do podwyższania poziomu cholesterolu HDL – należy ograniczyć spożycie produktów spożywczych, zawierających tłuszcze trans. Dlaczego? Okazuje się, że ich nadmiar powoduje obniżanie frakcji dobrego cholesterolu. Postaraj się całkowicie wyeliminować wszelkie produkty, które w składzie zawierają częściowo utwardzone / uwodornione tłuszcze roślinne.
Odpowiednia dieta w połączeniu z aktywnością fizyczną to recepta na zdrowie. Zadbaj więc o optymalny poziom cholesterolu HDL, aby uniknąć poważnych konsekwencji jego zbyt niskiego stężenia.
