Od czego psują się zęby? Choroby

Zdrowe, mocne zęby wymagają nie tylko codziennej higieny, ale także prawidłowej diety, regularnych wizyt u dentysty i unikania szkodliwych nawyków. Mimo to wiele osób zastanawia się, od czego psują się zęby, skoro dbają o ich mycie i unikają nadmiaru słodyczy. Przyczyn jest więcej, niż mogłoby się wydawać – od czynników dietetycznych, przez niektóre leki, aż po choroby, które psują zęby, gdyż mogą osłabiać szkliwo i zębinę od środka.

Od czego psują się zęby? Najczęstsze przyczyny próchnicy i uszkodzeń

Najczęstszą przyczyną psucia się zębów jest próchnica, wynikająca z działania bakterii obecnych w jamie ustnej. Powstaje ona, gdy resztki pokarmów – zwłaszcza bogatych w cukry – pozostają na powierzchni zębów i stają się pożywką dla drobnoustrojów. Bakterie wytwarzają kwasy, które stopniowo niszczą szkliwo, prowadząc do powstawania ubytków.

Inne przyczyny to:

• nadmierne spożycie napojów gazowanych i kwaśnych,
• palenie papierosów i używki, które obniżają poziom śliny,
• niewłaściwa technika szczotkowania powodująca uszkodzenia mechaniczne,
• brak regularnego usuwania kamienia nazębnego, który stanowi doskonałe środowisko dla bakterii,
• przewlekły ból zęba zignorowany i nieleczony, który prowadzi do poważniejszych stanów zapalnych.

Warto pamiętać, że samo szczotkowanie zębów to za mało. Istotne jest także nitkowanie, płukanie jamy ustnej i kontrola w gabinecie stomatologicznym.

Dbam o zęby, a one się psują – dlaczego tak się dzieje?

Mimo podjętych działań wiele osób mówi: dbam o zęby, a one się psują. Taka sytuacja może wynikać z czynników, na które codzienna higiena nie ma pełnego wpływu. Od czego psują się zęby? Do takich przyczyn należą m.in.:

• predyspozycje genetyczne – u niektórych osób szkliwo jest naturalnie cieńsze lub mniej zmineralizowane,
• choroby przewlekłe, np. cukrzyca czy refluks żołądkowo-przełykowy, które sprzyjają erozji szkliwa,
• przyjmowanie niektórych leków powodujących suchość w ustach,
• niewłaściwa dieta uboga w wapń, fosfor i witaminę D.

Warto też pamiętać, że psucie się zębów może być efektem mikro urazów, powstających np. podczas zgrzytania zębami (bruksizmu). Często pacjenci nie są świadomi, że w nocy, w wyniku stresu lub wad zgryzu, mocno zaciskają szczęki, co prowadzi do pęknięć szkliwa. W takie mikroubytki szybko wnikają bakterie, przyspieszając rozwój próchnicy.

Kolejnym czynnikiem jest zaburzenie pH w jamie ustnej – dieta bogata w kwaśne produkty, częste picie napojów gazowanych czy soków owocowych może powodować demineralizację szkliwa, nawet jeśli mycie zębów odbywa się regularnie. Dodatkowo niektóre osoby piją tego typu napoje powoli, małymi łykami, co wydłuża czas działania kwasów na zęby.

Nie bez znaczenia jest też jakość śliny – jej niedostateczna ilość lub zmieniony skład ograniczają naturalne procesy remineralizacji szkliwa. Osoby cierpiące na suchość w ustach powinny konsultować się ze stomatologiem i rozważyć stosowanie preparatów nawilżających jamę ustną lub specjalnych płukanek. W przypadkach przewlekłego stanu zapalnego dziąseł czy podejrzenia infekcji miazgi konieczne może być leczenie endodontyczne zębów, które pozwala uratować naturalną koronę i uniknąć ekstrakcji.

Dlaczego zęby psują się od środka?

W pewnych sytuacjach ubytki rozwijają się nie na powierzchni, lecz w głębszych warstwach zęba. Dlaczego zęby psują się od środka? Najczęściej jest to efekt infekcji bakteryjnej, która przez niewielki ubytek lub mikropęknięcie w szkliwie dostaje się do miazgi. Tam rozwija się stan zapalny wymagający specjalistycznego leczenia, np. leczenia kanałowego zębów. Innym powodem może być uszkodzenie korzenia lub choroby, które powodują demineralizację zęba od wewnątrz, jak osteoporoza czy niedobory witamin.

Czy od przyjmowania żelaza psują się zęby?

Wiele osób zauważa przebarwienia po suplementacji i pyta: czy od przyjmowania żelaza psują się zęby? Samo żelazo nie niszczy struktury zęba, ale niektóre preparaty, zwłaszcza w formie płynnej, mogą powodować ciemnienie szkliwa. Problem nasila się, gdy higiena jamy ustnej jest niewystarczająca. Osad z preparatów można usunąć w gabinecie podczas zabiegu piaskowania lub skalingu.

Dobrą praktyką jest popijanie preparatu żelaza przez słomkę oraz dokładne szczotkowanie zębów po jego przyjęciu. W razie nadwrażliwości można stosować żele stomatologiczne łagodzące podrażnienia dziąseł.

Czy gumy do żucia psują zęby – fakty i mity

Wokół pytania, czy gumy do żucia psują zęby narosło wiele mitów. Prawda jest taka, że gumy bez cukru, szczególnie z dodatkiem ksylitolu, mogą pomagać w oczyszczaniu zębów z resztek pokarmowych i neutralizowaniu kwasów w jamie ustnej. Pobudzają wydzielanie śliny, co działa ochronnie na szkliwo.

Z kolei gumy słodzone sacharozą sprzyjają rozwojowi próchnicy, zwłaszcza gdy są żute przez dłuższy czas. Mogą też obciążać stawy skroniowo-żuchwowe przy nadmiernym żuciu. Dla dzieci lepszym rozwiązaniem jest edukacja w zakresie higieny. W tym przypadku warto także wiedzieć, jak wyrwać zęba mlecznego bez bólu w warunkach domowych lub u stomatologa.

Marihuana a zęby – czy jej używanie niszczy szkliwo?

Kolejną kwestią jest to, czy od marihuany psują się zęby. Regularne palenie konopi, podobnie jak tytoniu, prowadzi do wysuszenia śluzówek jamy ustnej, zmniejszenia ilości śliny i zaburzeń naturalnej ochrony szkliwa. Zwiększa się ryzyko próchnicy, stanów zapalnych dziąseł i przebarwień.

Od czego psują się zęby w tym przypadku? Dym marihuany zawiera związki chemiczne, które mogą osłabiać strukturę szkliwa i przyspieszać odkładanie się kamienia. U osób palących zaleca się częstsze usuwanie kamienia nazębnego i kontrolne wizyty u dentysty.

Jakie choroby mogą psuć zęby od wewnątrz?

Nie tylko zła dieta czy niedostateczna higiena są odpowiedzialne za psucie się zębów. Istnieją choroby, które psują zęby od środka, osłabiając ich strukturę. Należą do nich m.in.:

• cukrzyca – zwiększa podatność na infekcje i zaburza proces gojenia,
• osteoporoza – powoduje demineralizację kości szczęki i żuchwy, wpływając na stabilność zębów,
• refluks żołądkowo-przełykowy – kwas żołądkowy niszczy szkliwo od strony językowej,
• choroby autoimmunologiczne, np. zespół Sjögrena, powodujące suchość w ustach,
• przewlekłe zakażenia bakteryjne i wirusowe.

W przypadku takich schorzeń konieczne jest nie tylko leczenie stomatologiczne, ale też kontrola choroby podstawowej. Często stosuje się również preparaty przeciwbólowe, gdy pojawia się stan zapalny i ból.