Piszczenie w uszach - piszczenie w lewym i prawym uchu, co oznacza?
 Przyczyny

Piszczenie w uszach to częsty i uciążliwy objaw, który może mieć wiele różnych źródeł – od błahych i przejściowych po poważne schorzenia układu słuchowego lub nerwowego. W zależności od tego, czy pisk dotyczy jednego, czy obu uszu, może wskazywać na inne problemy zdrowotne. Sprawdź, co oznacza piszczenie w uszach, skąd się bierze i kiedy warto udać się do specjalisty.

Piszczenie w uszach – czym właściwie jest ten objaw?

Piszczenie w uszach, znane także jako szumy uszne (łac. tinnitus), to wrażenie słyszenia dźwięku bez zewnętrznego źródła. Może przybierać różne formy: pisku, buczenia, szelestu, gwizdu lub dzwonienia. Często występuje w jednym uchu, ale może obejmować obie strony.

Nie jest to choroba sama w sobie, lecz objaw, który może towarzyszyć wielu zaburzeniom – zarówno w obrębie narządu słuchu, jak i całego organizmu. Występuje u osób w każdym wieku, choć częściej u dorosłych i seniorów. Według danych otolaryngologów szumy uszne dotyczą nawet 10–15% populacji, a u części pacjentów wpływają znacząco na jakość życia, utrudniając sen, koncentrację i odpoczynek.

Piszczenie w uszach – najczęstsze przyczyny

Osoby doświadczające tej dolegliwości zastanawiają się, co może powodować piszczenie w uszach. Przyczyny mogą być bardzo różne, dlatego zawsze warto podejść do tego objawu indywidualnie. Często mają one charakter przejściowy, np. po głośnym koncercie lub używaniu słuchawek dousznych, ale mogą też wskazywać na choroby wymagające leczenia.

Do najczęstszych przyczyn należą:

• ekspozycja na głośne dźwięki (np. koncerty, hałas w miejscu pracy, długotrwałe słuchanie muzyki w słuchawkach),
• nagromadzenie woskowiny w przewodzie słuchowym,
• infekcje ucha środkowego lub zewnętrznego,
• zaburzenia ciśnienia w uchu (np. po locie samolotem lub nurkowaniu),
• uszkodzenie komórek słuchowych w ślimaku,
• nadciśnienie tętnicze i miażdżyca,
• choroby neurologiczne, np. stwardnienie rozsiane,
• stres, przemęczenie, brak snu,
• niektóre leki ototoksyczne (np. antybiotyki aminoglikozydowe, leki moczopędne, aspiryna w dużych dawkach),
• choroby stawu skroniowo-żuchwowego lub zębów.

Piszczenie w uszach może być też wynikiem zaburzeń krążenia krwi w obrębie głowy lub szyi. W takich przypadkach szum może mieć charakter pulsujący, zsynchronizowany z biciem serca.

Piszczenie w prawym uchu – co może oznaczać?

Piszczenie w prawym uchu może wskazywać na problem jednostronny, zlokalizowany po stronie ucha, nerwu słuchowego lub w obrębie naczyń krwionośnych tej części głowy. Piszczenie w prawym uchu najczęściej związane jest z:

• miejscowym zatkaniem ucha przez woskowinę,
• stanem zapalnym ucha środkowego lub trąbki Eustachiusza,
• zaburzeniem drożności nosa i zatok,
• uciskiem na nerw słuchowy (np. przez naczynie krwionośne),
• początkiem choroby Meniere’a,
• problemami z krążeniem w obrębie prawej tętnicy szyjnej.

Warto pamiętać, że jednostronne piszczenie w uchu, zwłaszcza jeśli trwa długo lub towarzyszy mu ból ucha i pogorszenie słuchu, powinno być skonsultowane z laryngologiem. Może bowiem sygnalizować nie tylko infekcję, ale również poważniejsze schorzenia, np. nerwiaka nerwu słuchowego.

Piszczenie w lewym uchu – przyczyny i możliwe choroby

Podobnie jak w przypadku prawego ucha, piszczenie w lewym uchu może mieć różne źródła. Najczęściej są to infekcje, nadmiar woskowiny, uszkodzenia mechaniczne błony bębenkowej lub przeciążenie słuchu.

Jednostronne szumy w lewym uchu bywają też objawem problemów naczyniowych, np. zwężenia naczyń po tej stronie szyi lub głowy. W takich przypadkach pacjenci mogą odczuwać nie tylko pisk, ale także pulsowanie. Czasami piszczenie w jednym uchu towarzyszy także napięciowym bólom głowy, zaburzeniom równowagi czy szumom naczyniowym.

Jeśli objaw utrzymuje się przez dłuższy czas, konieczna jest diagnostyka audiologiczna i neurologiczna, obejmująca m.in. badanie słuchu, rezonans magnetyczny i ocenę przepływu krwi w tętnicach szyjnych.

Ciągły pisk w uszach – objaw, którego nie wolno bagatelizować

Ciągły pisk w uszach to sygnał, że w organizmie zaszły trwałe zmiany. Może być następstwem uszkodzenia struktur ucha wewnętrznego, zwłaszcza komórek rzęsatych w ślimaku, które odpowiadają za odbieranie dźwięków. Gdy są one zniszczone (np. przez hałas, urazy akustyczne lub wiek), mózg kompensuje brak bodźców, wytwarzając „dźwięk wewnętrzny”.

Ciągły pisk bywa także objawem przewlekłego stresu i napięcia mięśniowego. W takich przypadkach nie dochodzi do rzeczywistego uszkodzenia ucha, ale do nadmiernej aktywności neuronów w ośrodkach słuchowych mózgu.

Długotrwały pisk może prowadzić do zaburzeń koncentracji, problemów ze snem, nadwrażliwości na dźwięki, a nawet obniżenia nastroju i rozwoju depresji. Leczenie obejmuje zwykle terapię dźwiękiem (tzw. sound therapy), trening habituacji, farmakoterapię wspomagającą oraz naukę technik relaksacyjnych.

Nagły pisk w uchu – skąd się bierze i kiedy reagować?

Nagły pisk w uchu pojawia się często niespodziewanie, np. po ekspozycji na hałas lub zmianie ciśnienia. W większości przypadków ma charakter chwilowy i ustępuje po kilku minutach lub godzinach.

Najczęstsze przyczyny to:

• krótkotrwałe zaburzenie ciśnienia w uchu,
• chwilowe przekrwienie błony bębenkowej,
• kontakt z bardzo głośnym dźwiękiem (np. wybuch, muzyka w klubie),
• stres, nagłe skoki ciśnienia krwi,
• przeciążenie nerwu słuchowego.

Jeśli jednak nagły pisk nie ustępuje lub towarzyszy mu nagła utrata słuchu, zawroty głowy, mdłości czy uczucie zatkanego ucha, należy natychmiast zgłosić się do lekarza. Może to być objaw tzw. nagłej głuchoty, która wymaga pilnego leczenia w ciągu 24–48 godzin, by zapobiec trwałym skutkom.

Chwilowy pisk w uchu – czy to powód do niepokoju?

Chwilowy pisk w uchu zwykle nie jest groźny i nie wymaga leczenia. Może pojawić się po wysiłku fizycznym, zmianie pozycji, w stresie lub po narażeniu na hałas. W takich sytuacjach dochodzi do chwilowych zaburzeń krążenia lub ciśnienia w uchu środkowym, co powoduje przejściowe szumy.

Jeśli jednak pisk występuje coraz częściej, trwa dłużej lub pojawia się bez wyraźnej przyczyny, warto wykonać podstawowe badania, takie jak audiometria, tympanometria czy pomiar ciśnienia tętniczego. Czasami to pierwszy sygnał rozwoju nadciśnienia lub chorób układu krążenia.

Piszczenie w uszach – jak złagodzić objawy?

Choć leczenie szumów usznych bywa trudne, istnieją sposoby, które mogą przynieść ulgę:

• unikanie hałasu i używania słuchawek na wysokiej głośności,
• stosowanie ochraniaczy słuchu w hałaśliwym środowisku,
• ograniczenie kofeiny, alkoholu i nikotyny,
• redukcja stresu poprzez techniki relaksacyjne, jogę, medytację,
• dbanie o higienę snu i regularny wypoczynek,
• korzystanie z tzw. generatorów szumu białego, które maskują pisk,
• włączenie do diety produktów bogatych w magnez i cynk, które wspierają układ nerwowy.

W niektórych przypadkach lekarz może zalecić farmakoterapię poprawiającą krążenie w uchu wewnętrznym lub skierować na terapię poznawczo-behawioralną, pomagającą lepiej radzić sobie z uporczywym dźwiękiem.

Kiedy zgłosić się do specjalisty?

Konsultacja z laryngologiem lub audiologiem jest konieczna, jeśli:

• pisk utrzymuje się dłużej niż kilka dni,
• towarzyszy mu osłabienie słuchu, ból ucha, zawroty głowy lub uczucie pełności w uchu,
• szum występuje tylko po jednej stronie,
• objawy nasilają się z czasem.

Specjalista przeprowadzi badanie słuchu i oceni, czy przyczyną piszczenia są zmiany w uchu, czy też problem neurologiczny, naczyniowy lub psychogenny.

Podsumowanie

Piszczenie w uszach to objaw, którego nie należy lekceważyć – choć często ma charakter przejściowy, może też sygnalizować poważniejsze problemy zdrowotne. Niezależnie od tego, czy dotyczy prawego, czy lewego ucha, warto obserwować jego częstotliwość, nasilenie i towarzyszące objawy. Wczesna diagnostyka u specjalisty zwiększa szanse na skuteczne leczenie i powrót do komfortu słyszenia.